Voor het NMO Luisteronderzoek registreert de MediaCell+ app welke radiozender in de omgeving van een panellid aan staat. De registratie in de app vindt plaats op basis van audiomatching. Door het gemeten geluidspatroon en het tijdstip te vergelijken met alle radiozenders die zijn aangesloten bij het onderzoek kan een match worden gemaakt en weten we om welke radiozender het gaat.

Het grote voordeel van de methode is dat we niet meer aan een panellid hoeven te vragen om te bepalen welke radiozender aan staat. We hoeven daarmee geen beroep meer te doen op het geheugen van een panellid. Als gevolg is het onderzoek nauwkeuriger en kunnen we zelfs op basis van minuten meten en rapporteren, in plaats van kwartieren. Dat levert veel meer details op.

Bij audiomatching kan sprake zijn van simulcast: momenten waarop gelijktijdig dezelfde content te horen is op verschillende zenders. Hieronder belichten we een aantal situaties die zich kunnen voordoen.

Situatie 1: hetzelfde muzieknummer via online muziekdienst en op de radio

Het is mogelijk dat iemand via een online muziekdienst een nummer afspeelt dat op datzelfde moment ook te horen is op een radiozender. Dat moet dan wel precies binnen een tijdvak van 7,5 minuut zijn (100 seconden vóór en 350 seconden ná het oorspronkelijke uitzendmoment op de radio), want dat is de periode waar binnen gezocht wordt naar een audiomatch. De kans dat dit in de praktijk voorkomt, is logischerwijs heel klein. Indien het beluisterde muzieknummer via de muziekdienst korter dan 3 minuten duurt, wordt het sowieso niet meegenomen in de dataverwerking van de luistercijfers.

Situatie 2: dezelfde content op meerdere radiozenders

Een andere vorm van simulcast is wanneer een programma op meerdere radiozenders tegelijkertijd te horen is. Denk bijvoorbeeld aan een bepaalde actie, zoals die van Radio555 waarbij voor een goed doel geld wordt ingezameld en waar meerdere zenders gezamenlijk aan meedoen. Hoe bepalen we dan de juiste zender? Hier zijn bepaalde regels voor opgesteld. De belangrijkste regel is dat in die situaties gekeken wordt naar wat er vóór of ná het programma is geluisterd. Die informatie moet dan wel bekend zijn. Het langste traject bepaalt aan welke zender het bereik wordt toegekend. Daarnaast kan encoding in deze situaties als oplossing dienen, zie volgende alinea voor de uitleg over encoding.

Situatie 3: dezelfde content op radio en televisie

Simulcast ontstaat ook als een programma op zowel de radio als op televisie gelijktijdig wordt uitgezonden (denk bijvoorbeeld aan “The Passion” of “538 Koningsdag”). Daarnaast kan bij live-sportwedstrijden een mismatch ontstaan door gelijkklinkende achtergrondgeluiden.

Het is vrijwel onmogelijk om beide signalen (radio en televisie) aan de hand van audiomatching van elkaar te onderscheiden. Het geluid is immers hetzelfde. Het onderscheid kan wel gemaakt worden op basis van een andere techniek: encoding. Bij encoding wordt een voor het menselijk oor onhoorbare code meegestuurd met het audiosignaal. Door voor elk distributiekanaal (FM, DAB+, IP, TV, etc.) een andere code te gebruiken, kan de meter het verschil waarnemen. Encoding is echter nog niet voor alle radiozenders beschikbaar.

Wanneer is simulcast een issue?

Op welke manier heeft simulcast invloed op de luistercijfers? De kans bestaat dat radiozenders mogelijk meer bereik realiseren doordat ook het bereik van de tv-kijkers wordt meegeteld. Dat is commercieel gezien alleen een probleem als er daardoor meer luisteraars worden gerapporteerd voor een commercialblok dat alleen op de radio te horen was en niet op televisie. Daar waar het geluid van de radiozender afwijkt van het geluid op televisie en de afwijking korter duurt dan 300 seconden, bestaat het risico dat de tv-kijker onterecht meetelt in het bereik van de radiozender. Dit komt door de zogenaamde “bridging-regels” die gaten in de data repareren. Als het commercialblok op radio en televisie identiek was, dan is er niets aan de hand. Dan telt het bereik van het commercialblok terecht mee in de luistercijfers, ook al was het gebaseerd op het TV-programma.

Oplossingen

Simulcast is, zoals aangegeven, ondermeer op te lossen door encoding toe te passen. In dat geval wordt elk afzonderlijk audiosignaal van een zender voorzien van een aparte code. Alleen dan kan exact worden vastgesteld of het door de meter opgepikte geluidspatroon hoort bij de juiste zender.

Op dit moment zijn nog niet alle zenders en al hun platformen voorzien van encoding. Dat kost tijd en naar verwachting is dit in de loop van 2023 gerealiseerd. Maar ook dan kunnen  er situaties zijn waarin simulcast optreedt. Audiomatching is namelijk een belangrijke bron voor de meting en meet ook in situaties waarin encoding onvoldoende wordt opgepikt of geheel ontbreekt. Beide technieken, audiomatching en encoding, hebben sterktes en zwaktes en vullen elkaar in de ideale situatie aan.

Met de Technische Commissie van het NMO Luisteronderzoek wordt  gekeken naar oplossingen voor de lange termijn. Zo is het denkbaar dat bij simulcast-situaties die vooraf bekend zijn, alleen encoding wordt toegestaan voor de rapportage. Audiomatching wordt dan voor heel even uitgesloten. Het is dan wel van belang dat alle (grote) simulcast-situaties vooraf bekend zijn en het is de vraag hoe realistisch dat is.